Oddychaj, oddychaj, oddychaj

Umiesz oddychać? Myślisz, że to głupie pytanie? Przecież bez oddychania nie przeżyjesz. Jednak ja pytam o umiejętność oddychania w obliczu stresu. Wielu z nas, w sytuacji stresującej, podświadomie wstrzymuje oddech. Albo zaczyna oddychać szybko i płytko. Ale oddech krótki, urywany nie dostarcza organizmowi odpowiedniej ilości tlenu. Hiperwentylacja też nie służy mózgowi. W ten sposób mózg jest niedotleniony i nie działa optymalnie. Jak należy oddychać? Spokojnie, miarowo, przeponą.

Jest gorzej

Najwięcej energii zużywa nasz mózg naczelnych (masz 3 mózgi, pamiętasz? Chcesz być jaszczurką?). Przy brakach w dostawie tlenu mózg racjonalny ma mniejsze szanse podjąć właściwą decyzję. Nawet jeśli uda Ci się powstrzymać od automatycznej reakcji sugerowanej przez Twój mózg ssaka (lub gada). Ale powstrzymać się od automatycznej reakcji w obliczu stresu jest bardzo trudno. Nawet jeśli prawidłowo oddychasz.

Mount Everest panowania nad stresem

Znam sporo narzędzi do zarządzania stresem w różnych sytuacjach. Przedstawiam je na warsztatach. Uczę używania ich w ramach mentoringu czy coachingu. Z mojej (i nie tylko mojej) praktyki wynika, że najtrudniej jest opanować odruchowe reakcje w sytuacji zaskoczenia. To jest główny cel wszystkich, którzy pracują nad opanowaniem stresu: dobrze sobie radzić ze stresem w sytuacji zaskoczenia.

Najczęstszym sposobem proponowanym na tego rodzaju sytuacje nie jest polecenie oddychaj. Jest nim ćwiczenie tzw. uważności. Chodzi o przebywanie cały czas w stanie, gdzie nie tylko obserwujesz otoczenie, ale jednocześnie monitorujesz stan swojego umysłu i emocji. Będąc uważnym: zauważasz, gdy Twoje emocje rosną i reagujesz, zanim osiągną zbyt wysoki poziom. Droga, którą należy podążać, aby dojść do stanu uważności, jest zazwyczaj długa i trudna. Za to: kiedy już się te umiejętność posiądzie, radzenie sobie ze stresem w sytuacji zaskoczenia jest proste…. jak a,b,c.

Oddychaj, oddychaj, na miłość Boską, oddychaj

Nie znam zbyt wielu osób, które żyją w stanie uważności. Większość z nas jest w drodze do tego celu. Jednak uważność nie jest jedynym sposobem na radzenie sobie z zaskakującymi sytuacjami stresowymi. Innym sposobem jest metoda oddychaj, oddychaj, na miłość Boską, oddychaj. Na czym ona polega? Na wyrobieniu sobie automatyzmu odczekiwania trzech oddechów przed podjęciem jakiejkolwiek akcji. Ktoś Cię o coś zapytał: zanim odpowiesz, odczekujesz 3 oddechy. Coś się wydarzyło: zanim zareagujesz, odczekujesz 3 oddechy. Dlaczego akurat 3 oddechy? Bo one trwają około 10 sekund. A tyle czasu potrzeba (w przypadku sytuacji stresującej), aby krew napłynęła do płatów przedczołowych, które są odpowiedzialne za podejmowanie decyzji. W międzyczasie pojawiły się już inne pomysły: atakuj albo uciekaj, albo podlizuj się. Ale jeśli odczekasz te 10 sekund, to ostateczną decyzję będzie mógł podjąć Twój mózg racjonalny.

Swoją drogą technika oparta na uważności zaleca to samo. Gdy zauważasz, że Twoje emocje rosną: odczekaj 3 oddechy, zanim zareagujesz.

Gorzej znaczy lepiej

Dlaczego gorzej znaczy (w tym wypadku) lepiej? Bo, jeśli polecenie oddychaj stanowi dla Ciebie problem w sytuacjach stresujących, musisz nad tym pracować. Przy okazji możesz sobie wypracować system, który zaprowadzi Cię na Mount Everest zarządzania stresem. Jak Ci się to podoba?

Oddychaj, ale uważaj na zagrożenia

Jeśli dotąd odpowiadałeś na pytania, zanim pytający skończył wypowiedź, to 10 sekundowa pauza po pytaniu będzie budzić ogromne zdziwienie. Jeśli zamierzasz wdrażać technikę Oddychaj, oddychaj, na miłość Boską, oddychaj, uprzedź bliskich i znajomych, że wprowadzasz taką zmianę. Ja spotkałem osoby, które tak się zachowują. Wcale mnie to nie irytuje. Raczej odnoszę wrażenie, że wypowiedzi takich osób są głębsze, lepiej przemyślane.